PWN op koers met realisatie projecten voor groencompensatie

Voor de bouw van het transformatorstation aan de Zeestraat in Wijk aan Zee, hebben we achter de hekken op het voormalige terrein van Tata Steel in 2019 ongeveer 9,2 hectare groen en bomen laten weghalen. Daar moet nieuw groen voor terugkomen. In samenwerking met drinkwaterbedrijf en natuurbeheerder PWN compenseren we dit met nieuwe natuur in de binnenduinrand. Daarnaast compenseren we ook in de gemeente Beverwijk en Velsen. Benieuwd naar de voortgang vroegen we Niels Hogeweg, projectmanager van PWN.

Het voormalig terrein van Tata Steel aan de Zeestraat waar het transformatorstation van TenneT voor de windenergie wordt gebouwd. Foto: Chris Pennarts,

Bij voorkeur vindt compensatie zo dicht mogelijk bij de locatie van de kap plaats. Maar in Beverwijk en Wijk aan Zee is er onvoldoende ruimte om ruim 9 hectare groen in grotere aaneengesloten delen te compenseren. Zodoende kwam TenneT op zoek naar mogelijkheden in de directe omgeving uit bij PWN. Het drinkwaterbedrijf beheert een groot deel van de duinen in de provincie Noord-Holland.

Natuurontwikkeling

“Om onze drinkwatervoorziening te waarborgen en tegelijk de natuur te versterken, is natuurontwikkeling in de binnenduinrand enorm belangrijk”, vertelt Niels Hogeweg, projectmanager natuurontwikkeling bij PWN. Binnen de samenwerking met PWN gaat het om zo’n 15-16 hectare nieuwe natuur tussen Wijk aan Zee en Castricum. Met de compensatieprojecten die TenneT met Beverwijk en Velsen realiseert komt dat samen neer op bijna 20 hectare nieuw groen in de regio.

Nieuwe bomen aan de Velsebroekse Dreef in Velsen. In april 2023 realiseerde gemeente Velsen deze groen compensatie en die aan de Pontweg. Foto: Chris Pennarts

Bosgroeiplaatsen

Voor de compensatieopgave van TenneT werd in 2020 bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een lijst met ‘bosgroeiplaatsen’ ingediend. De Vlotter, Duin en Boreel maken hier deel van uit. Voor februari 2025 moet de compensatie door PWN gereed zijn.

Zanderij-Noord

Eén van de plekken waar PWN direct aan de slag ging is de Zanderij-Noord; een voormalig bollengebied in de gemeente Castricum. Waar de oorspronkelijke projectenlijst nog instak op ontwikkeling in twee fasen, is dit via een planwijziging aangepast naar één. Niels: “Het deel, dat we aanvankelijk fase 1 noemden, was al in eigendom van PWN. Op dit voormalige tuindersgebied hebben we inmiddels 2,4 hectare nieuw bos gerealiseerd.”

Vervangende projecten

In de zomer van 2022 gaf PWN bij TenneT aan dat door problemen met de grondverwerving er mogelijke vertraging zou kunnen optreden voor Marquette en Zanderij-Noord fase 2. Daarom heeft TenneT samen met PWN twee nieuwe onderdelen ingediend. Eind december 2022 werd ontheffing verleend door RVO en mocht PWN Zanderij en een deel van Marquette vervangen door Duin en Bosch (1,2 ha) en Lepstukken (1,5 ha). Deze projecten zijn inmiddels gerealiseerd.

‘Met het oog op de natuurwaarde is er voor gekozen geen aangeplante bomenakkers te creëren. Wij scheppen de voorwaarden waarmee de natuur zelf een echt bos kan ontwikkelen’

Geen aangeplante bomenakkers

Wie de gerealiseerde projecten bezoekt, zal er nu de bomen zelf nog bij moeten denken. Want als Niels het over ‘realiseren van nieuw bos’ heeft, dan wil dat zeggen dat het terrein zodanig is ingericht dat op natuurlijke wijze nieuw bos kan ontstaan. Niels: “Er worden dus geen boomsprietjes in de grond gestoken. Met het oog op de natuurwaarde is er voor gekozen geen aangeplante bomenakkers te creëren. Wij scheppen de voorwaarden waarmee de natuur zelf een echt bos kan ontwikkelen.”

Vlotter

Ook het deelproject op de Vlotter is (sinds begin 2022) gereed. Niels: “Waar de eerste plannen op basis van het schetsontwerp nog voorzagen in 5,9 hectare nieuw bos, is dat uiteindelijk zo’n 6,4 hectare geworden. Met name op het deel met ‘nat bos’ is die natuurlijke ontwikkeling van nieuwe bomen al goed zichtbaar. Een dergelijk bos op de rand van een natte duinvallei is een zeldzame habitat geworden en daarom zijn we blij dat je hier al nieuwe elzen ziet staan van ruim een meter hoog.” Op de vochtige gronden zie je volgens Niels al na drie tot vier jaar bos ontstaan met wilgen, populieren en elzen. Op de droge gronden duurt het een jaar of vijftien voordat het bos er staat.

Het opnieuw ingerichte gebied van de Vlotter in april 2022. Foto: PWN

Marquette

Ten opzichte van de overige projecten is Landgoed Marquette volgens Niels een vreemde eend in de bijt. “Hier gaan we een boomgaard realiseren met daar omheen een windsingel. In deze boomgaard komen oude appelrassen te staan, die van oudsher in Noord-Holland voorkomen. Een ontzettend interessant project dat we in samenwerking met historische verenigingen uitvoeren. Die appelbomen worden nu geënt en volgend voorjaar geplant.”

‘Zodra de uitvoering gereed is, zijn de middelen die TenneT beschikbaar heeft gesteld goed besteed aan nieuwe en openbaar toegankelijke natuur voor de hele regio’

Volgend jaar gereed

Volgens de uitvoeringskalender van PWN is het totale compensatiedeel in het eerste kwartaal van 2024 gerealiseerd. Niels: “Zodra de uitvoering gereed is, zijn de middelen die TenneT beschikbaar heeft gesteld goed besteed aan nieuwe en openbaar toegankelijke natuur voor de hele regio. De plannen zijn op papier voor ruim 14 hectare ingetekend, maar we realiseren in de uitvoering altijd extra groen om met zekerheid aan de opgave te kunnen voldoen. Zo komen we ongeveer aan 15 tot 16 hectare.”