‘In samenspraak maken we de ontwikkeling van nieuw én openbaar groen in de regio mogelijk’

Op het voormalige Tata terrein aan de Zeestraat in Beverwijk kapte TenneT in 2019 ruim 9 hectare bos voor de bouw van een transformatorstation. Op zoek naar de mogelijkheden om deze kap te compenseren ging TenneT met verschillende partijen in gesprek. Omdat we regelmatig vragen ontvangen hoe dit precies zit, vroegen we projectleider Rens Wilbers om tekst en uitleg bij het proces, de wettelijke kaders en de keuzes die zijn gemaakt.

Projectleider Rens Wilbers.

Laten we bij het begin beginnen. Op het voormalige Tata terrein is ruim 9 bos gekapt. Waarom moesten die bomen verdwijnen? Kun je ons meenemen naar het begin van het proces?
Rens: “Voor de aansluiting van de windparken op zee is door de minister van Economische Zaken en Klimaat naar verschillende opties gekeken. Zijn keuze is in 2018 gevallen op deze plek voor het transformatorstation en kabeltracé. Daarbij speelde zeker een rol dat het voormalige Tata terrein planologisch al deel uitmaakt van een industriële omgeving. Als uitvoerende partij voor de aansluiting van de windparken zijn we volgend op dat besluit met ons werk aan de slag gegaan. Daaronder valt ook het bouwrijp maken van het terrein waar het nieuwe transformatorstation komt te staan. Tegen die achtergrond zijn in 2019 de bomen gekapt.”

Die kap moet dan vervolgens wettelijk gezien gecompenseerd worden. Hoe ga je daar vanuit TenneT mee aan de slag en welke partijen betrek je daarbij?
Rens: “Volgens de Wet natuurbescherming moet de kap binnen drie jaar gecompenseerd zijn volgens de voorwaarden die daar door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO, red.) als bevoegd gezag aan gekoppeld zijn. En uiteraard het liefst in de directe omgeving van de kap. Daarom zijn we in overleg gegaan met verschillende partijen in de omgeving. Denk daarbij aan de Dorpsraad, de Stichting Milieuherstel Beverwijk en natuurlijk de gemeenten Beverwijk, Heemskerk en Velsen. Met elkaar hebben we de mogelijkheden verkend om zo in samenspraak tot een lijst met lokale groenontwikkelingsplannen te komen. Omdat deze mogelijkheden niet voldoende waren om aan de wettelijke voorwaarden te voldoen, zijn we ook met regionale natuurbeheerders zoals drinkwaterbedrijf PWN en Staatsbosbeheer om tafel gegaan. De totale lijst met plannen is vastgelegd in het Landschapsplan. Alle plannen zijn vervolgens ter inzage gelegd zodat iedereen daar nog op kon reageren. Die lijst met plannen is vervolgens goedgekeurd door RVO.”

Eerder liet TenneT al weten de boscompensatie te verdubbelen als onderdeel van het grotere natuurontwikkelingsplan van PWN. Daarbij gaat het om verschillende plekken in Heemskerk en Castricum. Mooi voor de regio, maar waarom niet in de directe omgeving van de kap?
Rens: “Zoals aangegeven waren de mogelijkheden voor nieuw groen in Beverwijk, Wijk aan Zee en Velsen te beperkt. Onder andere door de dichte bebouwing is er binnen de gemeentegrenzen helaas weinig plek voor nieuw bos. Het nieuwe groen zal daarom grotendeels buiten de gemeente gecompenseerd worden. De wet schrijft namelijk voor dat wat je kapt zowel kwalitatief als qua hoeveelheid en omvang terug moet komen. Daarom staan in de voorschriften bijvoorbeeld formele bepalingen zoals ‘een zelfstandige eenheid van houtopstand van 10 are of meer’. Dan heb je het dus niet over het terug planten van kleine groepjes bosschages maar over kwalitatief hoogwaardig en robuust groen. Dat mag wel op meerdere plekken, maar met een optelsom van kleine postzegeltjes gaat RVO niet akkoord. Daarvoor krijg je dus geen goedkeuring. Om die reden zijn we blij dat we in samenwerking met PWN wel tot een passende oplossing zijn gekomen. TenneT stelt het geld beschikbaar, PWN bedenkt de plannen en voert deze ook uit. Zo wordt er binnen hun plan voor 75 hectare nieuwe natuur in de binnenduinrand, ruim 16 hectare nieuw en openbaar groen gerealiseerd. Dat laatste is natuurlijk een extra waarde, aangezien de gekapte bomen achter de hekken bij Tata stonden, waardoor het groen niet voor publiek toegankelijk was.”

Het Landschapsplan, dat in samenspraak met verschillende partijen in de omgeving, is opgesteld. Het Landschapsplan is een bijlage van het Ontwerp Inpassingsplan Net op zee Hollandse Kust (noord) en net op zee Hollandse kust (west Alpha) waarin het project in detail wordt beschreven.

Op kleinere schaal wordt er met behulp van TenneT dus ook nieuwe natuur gerealiseerd in Beverwijk en Velsen. Waar moeten we dan aan denken?
Rens: “Momenteel zijn we in samenwerking met de gemeente Beverwijk bezig om de plannen in het Landschaps- en compensatieplan concreet te maken. De pijlers voor dit plan zijn het versterken van groen langs spoor en belangrijke wegen, vergroening van bedrijventerreinen, de aanleg van Tiny Forests en meer groen in de stad. Deze plannen voor circa 3,5 hectare groen verspreid over Beverwijk worden naar verwachting binnenkort door de gemeente aan de raad gepresenteerd. TenneT stelt het geld beschikbaar en de gemeente voert de plannen uit. Ook met de gemeente Velsen zijn we in gesprek over het realiseren van 1 hectare nieuwe natuur. Daarnaast nemen we ook een aantal extra vergroeningsmaatregelen voor onze rekening die formeel niet helemaal hoeven te voldoen aan de eisen voor compensatie. Al met al wordt de kap bij op het voormalige terrein van Tata door ons dus ruimschoots gecompenseerd. Daarmee willen we tegelijk de CO2-uitstoot tijdens onze werkzaamheden en de bijbehorende overlast compenseren. Ook beseffen we ons goed dat dit gebied al aardig onder druk staat door alle activiteiten. Daarom willen we op onze beurt graag iets terugdoen.”